Δευτέρα 24 Οκτωβρίου 2011

Παγκοσμιοποίηση(Globalism)

Η παγκοσμιοποίηση είναι μια δυσερμήνευτη και ασαφής έννοια. Το βασικό θέμα της παγκοσμιοποίησης είναι η εμφάνιση, σύμφωνα με τον Kenichi Ohmae (1989), ενός «κόσμου χωρίς σύνορα», η τάση υπέρβασης δηλαδή των παραδοσιακών πολιτικών συνόρων, που στηρίζονται σε εθνικούς και κρατικούς περιορισμούς. Κατ' αυτόν τον τρόπο, η παγκοσμιοποίηση δίνει νέα μορφή στον κοινωνικό χώρο, στο ότι η εδαφική επικράτεια έχει μικρότερη σημασία, επειδή όλο και περισσότερες συνδέσεις έχουν χαρακτήρα που υπερβαίνει τα σύνορα και τον κόσμο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτού είναι η ευκολία με την οποία υπερεθνικές εταιρίες μπορούν να μεταφέρουν την παραγωγή και τις επενδύσεις τους, αλλά και στο ότι οι οικονομικές αγορές αντιδρούν σχεδόν άμεσα στα οικονομικά γεγονότα, που λαμβάνουν χώρα σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Ενώ ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα της διαδικασίας αυτής είναι και η εμφάνιση των επονομαζόμενοι παγκόσμιων αγαθών, όπως η Coca-Cola, τα χάμπουργκερ των McDonalds, τα αθλητικά παπούτσια της Nike και οι καφετερίες Starbucks, που είναι εξαπλωμένα σχεδόν σ' ολόκληρο τον κόσμο. Η παγκοσμιοποίηση επηρεάζει τις πολιτικές ιδεολογίες με ποικίλους τρόπους.

Κατά πρώτο λόγο, έχει σημαντικότατες επιπτώσεις στον εθνικισμό και σε άλλες ιδεολογικές αντιλήψεις, που στηρίζονται στο έθνος.  Για παράδειγμα,..
ο πολιτικός εθνικισμός, που συνδέεται με την εθνική αυτοδιάθεση, μπορεί να έχει καταντήσει περιττός σε έναν κόσμο στον οποίο τα έθνη-κράτη λειτουργούν μέσα σε συνθήκες «μετα-κυριαρχίας».

Από την άλλη, μορφές πολιτισμικού, εθνοτικοΰ και θρησκευτικού εθνικισμού μπορούν να ενισχυθούν από το γεγονός πως το κράτος χάνει την ικανότητα του να γεννά την πολιτική υπακοή και την αφοσίωση στο νόμο.  Ο σύγχρονος φιλελευθερισμός και η σοσιαλδημοκρατία υποχώρησαν εξαιτίας της όλο και περισσότερο αποδυναμωμένης βιωσιμότητας των εθνικών οικονομικών στρατηγικών, όπως της Κεϋνσιανής διαχείρισης της ζήτησης, και ο συντηρητισμός είναι αναγκασμένος να αντιμετωπίσει την τάση που έχει η παγκοσμιοποίηση να αποδυναμώνει την παράδοση και την εθνική ταυτότητα.

Κατά δεύτερο λόγο, σε καμιά περίπτωση η παγκοσμιοποίηση δεν αποτελεί ανεξάρτητη ουδέτερη ιδεολογική δύναμη. Αντιθέτως μάλιστα, πορεύεται χέρι με χέρι με το νεοφιλελευθερισμό, από τη στιγμή που ενισχύει την αγορά εις βάρος του κράτους.

Τρίτον, η παγκοσμιοποίηση έχει εγείρει μία ποικιλία αντιδραστικών δυνάμεων. Σε αυτές περιλαμβάνονται η ενίσχυση του θρησκευτικού φονταμενταλισμού στον αναπτυσσόμενο κόσμο στον οποίο πολύ συχνά η παγκοσμιοποίηση αντιμετωπίζεται ως μια εκδοχή του δυτικού και ειδικότερα του Αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, και τα κινήματα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση ή τα αντικαπιταλιστικά κινήματα του αναπτυγμένου κόσμου, τα οποία γεννήθηκαν με ποικίλους τρόπους από τον σοσιαλισμό, τον αναρχισμό, τον φεμινισμό και τον οικολογισμό. Η έννοια της παγκοσμιοποίησης ως ιδεολογίας αναλύεται στο Κεφάλαιο 11.

ΠΗΓΗ:Andrew Heywood , Πολιτικές ιδεολογίες, 2010,  Επίκεντρο, σελ 67-69

5 σχόλια:

  1. Ωραίο ιστολόγιο Ακρίτας συνέχισε την καλή προσπάθεια
    Κάτω η χούντα του ΜΠΑ.ΤΣΟΚ και των νεοφιλεύθερων φασιστών
    John Doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλή δύναμη. Υπάρχει ανάγκη από τέτοιες προσπάθειες.
    Βραχυκέφαλος από το Θέρμης Κυνικά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Σχετικά με την ορολογία παραθέτω ένα απόσπασμα από παλαιότερο άρθρο μου: "...θεωρώ σκόπιμο να αναφερθούμε πριν από οτιδήποτε άλλο, έστω και συνοπτικά, στο φαινόμενο της «παγκοσμιοποίησης» (globalization) ή, σε σωστότερα ελληνικά, «παγκοσμίωσης» και στις επιπτώσεις του στην καθημερινή μας ζωή.
    Προσωπικά χρησιμοποιώ και τους δύο όρους, δίνοντάς τους όμως διαφορετικό περιεχόμενο, για την πληρέστερη και πιο ξεκάθαρη περιγραφή αυτής της διαδικασίας. Έτσι, ως παγκοσμίωση, ορίζω την φυσιολογική εξέλιξη του φαινομένου, που είναι προϊόν της ομαλά αυξανόμενης επικοινωνίας μεταξύ των ανθρωπίνων κοινωνιών, αλλά και της τεχνολογικής εξέλιξης (συγκοινωνίες, επικοινωνίες, διαδίκτυο κ.λπ.), ενώ ως παγκοσμιοποίηση, ορίζω την σκόπιμη, στρεβλή και κατευθυνόμενη επιτάχυνση των διαδικασιών, ιδιαίτερα στον χρηματο-οικονομικό τομέα, την επονομαζόμενη και νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Εξ άλλου, η παγκοσμίωση, ως φαινόμενο και διαδικασία, ξεκινάει, όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν ορισμένοι, από τότε που πρωτοεμφανίστηκαν οι πρώτες ομάδες ανθρώπων στον πλανήτη μας και άρχισαν να προσεγγίζουν τους γείτονές τους, είτε για να συνεργασθούν, είτε για να πολεμήσουν μεταξύ τους..."

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Πολύ ενδιαφέρουσα η παρέμβασή σου Δημήτρη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή