Η Νέα Δεξιά αντιπροσωπεύει μία αλλαγή πλεύσης στη συντηρητική σκέψη, ένα είδος αντεπανάστασης ενάντια τόσο στη μεταπολεμική στροφή προς τον κρατικό παρεμβατισμό όσο και στη διάδοση φιλελεύθερων ή προοδευτικών κοινωνικών αξιών.
Οι ιδέες της Νέας Δεξιάς μπορούν να αναχθούν στη δεκαετία του 1970 και ειδικότερα σ' ένα συνδυασμό της φαινομενικής αποτυχίας της κεϋνσιανής σοσιαλδημοκρατίας, την οποία σηματοδότησε το τέλος του μεταπολεμικού μπουμ, με την αυξανόμενη ανησυχία για την κοινωνική αποσύνθεση και την υποχοίρηση της αυθεντίας.
Τέτοιου είδους ιδέες βρήκαν μεγαλύτερη απήχηση στη Μ. Βρετανία και τις ΗΠΑ, όπου πήραν σάρκα και οστά κατά τη δεκαετία του 1980, με τη μορφή του θατσερισμού και του ρηγκανισμού αντίστοιχα. Γνώρισαν επίσης ευρύτερη -ακόμα και παγκόσμια- επιρροή, στο βαθμό που επέφεραν μια γενική στροφή από μορφές οργάνωσης με άξονα το κράτος σε άλλες με άξονα την αγορά.
Εντούτοις, η Νέα Δεξιά δεν...
αποτελεί τόσο μια συνεκτική και συστηματική φιλοσοφία όσο ένα εγχείρημα να συγκεραστούν δύο διαφορετικές παραδόσεις, που συνήθως ορίζονται, ως «νεοφιλελευθερισμός» και «νεοσυντηρητισμός». Μολονότι υπάρχει πολιτική και ιδεολογική ένταση ανάμεσα τους, μπορούν να συνδυαστούν υπό το στόχο ενός ισχυρού αλλά ελάχιστου κράτους: όπως το έθεσε ο Andrew Gamble (1981), «η ελεύθερη οικονομία και το ισχυρό κράτος».
Νεοφιλελευθερισμός
Ο νεοφιλελευθερισμός είναι μία εκσυγχρονισμένη εκδοχή της κλασικής πολιτικής οικονομίας που αναπτύχθηκε στα κείμενα οικονομολόγων της ελεύθερης αγοράς όπως ο Friedrich Hayek και ο Milton Friedman και φιλοσόφων όπως ο Robert Nozick. Οι κεντρικοί πυλώνες του νεοφιλελευθερισμού είναι η αγορά και το άτομο. Ο βασικός νεοφιλελεύθερος στόχος είναι «η υποχώρηση των ορίων του κράτους», στη βάση ότι ο χωρίς ρυθμίσεις καπιταλισμός της αγορά; θα επιφέρει αποτελεσματικότητα, ανάπτυξη και γενική ευημερία. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, η «τανάλια» του κράτους ακυρώνει την πρωτοβουλία και αποθαρρύνει την επιχειρηματικότητα- η κυβέρνηση, ακόμα κι αν οι προθέσεις της είναι καλές, έχει σε κάθε περίπτωση βλαπτική επίδραση στις υποθέσεις των ανθρώπων. Αυτό αντανακλάται στο ενδιαφέρον της φιλελεύθερης Νέας Δεξιάς για την ιδιοκτησιακή πολιτική και στην προτίμηση της για την ιδιωτική πρωτοβουλία έναντι των κρατικών ή εθνικοποιημένων επιχειρήσεων. Εν ολίγοις, «ιδιωτικό ίσον καλό, δημόσιο ίσον κακό». Τέτοιου είδους ιδέες συνδέονται με μια μορφή ακραίου ατομικισμού, όπως εκφράστηκε στην περίφημη δήλωση της Margaret Thatcher ότι «δεν υπάρχει κοινωνία, μόνο άτομα και οι οικογένειες τους». Το κράτος-νκουβερνάντα θεωρείται ότι καλλιεργεί μία κουλτούρα εξάρτησης και ότι υπονομεύει την ελευθερία, η οποία εννοείται ως ελευθερία επιλογής στο πεδίο της αγοράς. Υποστηρίζεται, αντίθετα, η αυτοβοήθεια, η ατομική ευθύνη και το επιχειρηματικό πνεύμα. Γενικότερα αυτές οι ιδέες θεωρείται ότι πρoωoρύνται μέσω της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης , την οποία κάποιοι χαρακτηρίζουν νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση.
Νεοσυντηρητισμός
Ο νεοσυντηρητισμός αναβιώνει συντηρητικές κοινωνικές αρχές του 19ου αιώνα. Η συντηρητική Νέα Δεξιά θέλει, πάνω απ' όλα, να αποκαταστήσει την αυθεντία και να επιστρέψει σε παραδοσιακές αξίες. ιδιαίτερα σε όσες σχετίζονται με την οικογένεια, τη θρησκεία και το έθνος. Η αυθεντία θεωρείται εγγύηση της κοινωνικής σταθερότητας στο βαθμό που γεννάει την πειθαρχία και το σεβασμό ενώ οι κοινές αξίες και η κοινή κουλτούρα θεωρούνται παράγοντες κοινωνικής συνοχής που κάνουν δυνατή την πολιτισμένη ζωή. Οι εχθροί του νεο-συντηρητισμού είναι επομένως η ανεκτικότητα, η λατρεία του εαυτού και το «να κάνει ο καθένας του κεφαλιού του», αρχές που θεωρούνται οι αξίες της δεκαετίας του 1960. Πράγματι, πολλοί από όσους αυτοαποκαλούνται νεοσυντηρητικοί στις ΗΠΑ είναι πρώην φιλελεύθεροι που απογοητεύτηκαν από τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις της εποχής των Kennedy και Johnson. Μία άλλη πλευρά του νεοσυντηρητισμού είναι η τάση να αντιμετωπίζει καχύποπτα την ανάδυση πολυπολιτισμικών και πολυθρησκευτικών κοινωνιών, στη βάση ότι αυτές οι κοινωνίες σπαράσσονται από συγκρούσεις και είναι δομικά ασταθείς. Η θέση αυτή συνδέεται επίσης συχνά με μια μορφή απομονωτιστικού εθνικισμού που αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τόσο την πολυπολιτισμικότητα όσο και την αυξανόμενη επιρροή υπερεθνικών σωμάτων όπως ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πηγή:Andrew Heywood,2007, Εισαγωγή στην πολιτική, Εκδόσεις Πόλις
Οι ιδέες της Νέας Δεξιάς μπορούν να αναχθούν στη δεκαετία του 1970 και ειδικότερα σ' ένα συνδυασμό της φαινομενικής αποτυχίας της κεϋνσιανής σοσιαλδημοκρατίας, την οποία σηματοδότησε το τέλος του μεταπολεμικού μπουμ, με την αυξανόμενη ανησυχία για την κοινωνική αποσύνθεση και την υποχοίρηση της αυθεντίας.
Τέτοιου είδους ιδέες βρήκαν μεγαλύτερη απήχηση στη Μ. Βρετανία και τις ΗΠΑ, όπου πήραν σάρκα και οστά κατά τη δεκαετία του 1980, με τη μορφή του θατσερισμού και του ρηγκανισμού αντίστοιχα. Γνώρισαν επίσης ευρύτερη -ακόμα και παγκόσμια- επιρροή, στο βαθμό που επέφεραν μια γενική στροφή από μορφές οργάνωσης με άξονα το κράτος σε άλλες με άξονα την αγορά.
Εντούτοις, η Νέα Δεξιά δεν...
αποτελεί τόσο μια συνεκτική και συστηματική φιλοσοφία όσο ένα εγχείρημα να συγκεραστούν δύο διαφορετικές παραδόσεις, που συνήθως ορίζονται, ως «νεοφιλελευθερισμός» και «νεοσυντηρητισμός». Μολονότι υπάρχει πολιτική και ιδεολογική ένταση ανάμεσα τους, μπορούν να συνδυαστούν υπό το στόχο ενός ισχυρού αλλά ελάχιστου κράτους: όπως το έθεσε ο Andrew Gamble (1981), «η ελεύθερη οικονομία και το ισχυρό κράτος».
Νεοφιλελευθερισμός
Ο νεοφιλελευθερισμός είναι μία εκσυγχρονισμένη εκδοχή της κλασικής πολιτικής οικονομίας που αναπτύχθηκε στα κείμενα οικονομολόγων της ελεύθερης αγοράς όπως ο Friedrich Hayek και ο Milton Friedman και φιλοσόφων όπως ο Robert Nozick. Οι κεντρικοί πυλώνες του νεοφιλελευθερισμού είναι η αγορά και το άτομο. Ο βασικός νεοφιλελεύθερος στόχος είναι «η υποχώρηση των ορίων του κράτους», στη βάση ότι ο χωρίς ρυθμίσεις καπιταλισμός της αγορά; θα επιφέρει αποτελεσματικότητα, ανάπτυξη και γενική ευημερία. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, η «τανάλια» του κράτους ακυρώνει την πρωτοβουλία και αποθαρρύνει την επιχειρηματικότητα- η κυβέρνηση, ακόμα κι αν οι προθέσεις της είναι καλές, έχει σε κάθε περίπτωση βλαπτική επίδραση στις υποθέσεις των ανθρώπων. Αυτό αντανακλάται στο ενδιαφέρον της φιλελεύθερης Νέας Δεξιάς για την ιδιοκτησιακή πολιτική και στην προτίμηση της για την ιδιωτική πρωτοβουλία έναντι των κρατικών ή εθνικοποιημένων επιχειρήσεων. Εν ολίγοις, «ιδιωτικό ίσον καλό, δημόσιο ίσον κακό». Τέτοιου είδους ιδέες συνδέονται με μια μορφή ακραίου ατομικισμού, όπως εκφράστηκε στην περίφημη δήλωση της Margaret Thatcher ότι «δεν υπάρχει κοινωνία, μόνο άτομα και οι οικογένειες τους». Το κράτος-νκουβερνάντα θεωρείται ότι καλλιεργεί μία κουλτούρα εξάρτησης και ότι υπονομεύει την ελευθερία, η οποία εννοείται ως ελευθερία επιλογής στο πεδίο της αγοράς. Υποστηρίζεται, αντίθετα, η αυτοβοήθεια, η ατομική ευθύνη και το επιχειρηματικό πνεύμα. Γενικότερα αυτές οι ιδέες θεωρείται ότι πρoωoρύνται μέσω της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης , την οποία κάποιοι χαρακτηρίζουν νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση.
Νεοσυντηρητισμός
Ο νεοσυντηρητισμός αναβιώνει συντηρητικές κοινωνικές αρχές του 19ου αιώνα. Η συντηρητική Νέα Δεξιά θέλει, πάνω απ' όλα, να αποκαταστήσει την αυθεντία και να επιστρέψει σε παραδοσιακές αξίες. ιδιαίτερα σε όσες σχετίζονται με την οικογένεια, τη θρησκεία και το έθνος. Η αυθεντία θεωρείται εγγύηση της κοινωνικής σταθερότητας στο βαθμό που γεννάει την πειθαρχία και το σεβασμό ενώ οι κοινές αξίες και η κοινή κουλτούρα θεωρούνται παράγοντες κοινωνικής συνοχής που κάνουν δυνατή την πολιτισμένη ζωή. Οι εχθροί του νεο-συντηρητισμού είναι επομένως η ανεκτικότητα, η λατρεία του εαυτού και το «να κάνει ο καθένας του κεφαλιού του», αρχές που θεωρούνται οι αξίες της δεκαετίας του 1960. Πράγματι, πολλοί από όσους αυτοαποκαλούνται νεοσυντηρητικοί στις ΗΠΑ είναι πρώην φιλελεύθεροι που απογοητεύτηκαν από τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις της εποχής των Kennedy και Johnson. Μία άλλη πλευρά του νεοσυντηρητισμού είναι η τάση να αντιμετωπίζει καχύποπτα την ανάδυση πολυπολιτισμικών και πολυθρησκευτικών κοινωνιών, στη βάση ότι αυτές οι κοινωνίες σπαράσσονται από συγκρούσεις και είναι δομικά ασταθείς. Η θέση αυτή συνδέεται επίσης συχνά με μια μορφή απομονωτιστικού εθνικισμού που αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τόσο την πολυπολιτισμικότητα όσο και την αυξανόμενη επιρροή υπερεθνικών σωμάτων όπως ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πηγή:Andrew Heywood,2007, Εισαγωγή στην πολιτική, Εκδόσεις Πόλις
Έχεις σταθή κριτικότερος έναντι των οικονομικών αυτών σχολών σκέψης;Πιο βαθύς,βαθύνους,ίσως;Υφίσταται μία τέτοια κριτική προσέγγιση σήμερα;Αν ναι,πού 'μπορούμε να τη 'βρούμε;'Στο σήμερα 'μπορούμε να 'πούμε οριζοντίως και καθέτως πως 'μπορούμε να στηριχθούμε,να μείνουμε,να μελετήσουμε και να ενστερνισθούμε κάποια;Εσύ,εδώ,κάνεις μία εισαγωγή,απλώς,'στο θέμα,εισηγείσαι το θέμα αντιγράφοντας από το βιβλίο αυτό,προφανώς.Κάτι περισσότερο;
ΑπάντησηΔιαγραφήΑ.Χ., το ότι κάνω απλά ένα ξερό copy-paste από το βιβλίο έχει να κάνει καθαρά για θέμα πληροφοριών και τίποτα άλλο. Από εκεί και πέρα εάν ζητάς το κάτι παραπάνω εμμέσως συνιστώ τα βιβλία που έχω βάλει αριστερά στο blog.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια το θέμα των ιδεολογιών το βιβλίο του Χέιγουντ με τον τίτλο «Πολιτικές Ιδεολογίες» δίνει ακόμα πιο αναλυτικά αυτά που ζητάς και ψάχνεις.
Σε ότι αφορά την Νέα Δεξιά, νομίζω ότι αυτή πλέον κυριαρχεί σε όλο τον Δυτικό κόσμο με τρανό παράδειγμα τους Μερκοζύ και τους Ρεπουμπλικανούς των ΗΠΑ. Εδώ δεν υπάρχει καμιά Νέα Δεξιά, αλλά πολιτικές τις Νέας Δεξιάς οι οποίες μας επιβλήθηκαν λόγω μνημονίου και συναντούν σθεναρή αντίσταση από τον ακραίο κρατισμό(ετατισμό) που έχει επιβληθεί από τα κόμματα.