Ελλάδα, Τρόικα, Νεοφιλελευθερισμός και εργασία

Όσοι έχουν εμπλακεί έμμεσα ή άμεσα με τις λεγόμενες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, γνωρίζουν από πέρσι, ότι η μέγιστη πλειοψηφία των εργοδοτικών οργανώσεων είχαν ζητήσει μειώσεις έως 40% στις αποδοχές των μισθωτών εργαζομένων, με δικαιολογία ή πρόσχημα, την άσχημη οικονομική κατάσταση της ιδιωτικής αγοράς αλλά και την μη πληρωμή των υποχρεώσεων του Δημοσίου. Οι εργαζόμενοι αυτοί είναι η ραχοκοκαλιά του εργατικού δυναμικού σε ότι αφορά τις εισφορές των κοινωνικών δαπανών μιας και είναι τα ¾ περίπου της συνολικής δύναμης των μισθωτών εργαζόμενων. ‘Έτσι λοιπόν, σχεδόν όλες οι ΣΣΕ πήγαν στην διαιτησία, όπου απλά διατηρήθηκαν οι ίδιοι όροι, όπως αυτοί ισχύουν από το 2009.

Η Τρόικα λοιπόν ως εκπρόσωπος και φορέας του παγκοσμιοποιημένου νεοφιλελευθερισμού, συνεργάζεται ή και συμβουλεύεται με τις εργοδοτικές οργανώσεις, έλαβε την ευκαιρία να επιβάλει αυτές....

 τις προτάσεις των εργοδοτών και κυρίως να διαλύσει τον θεσμό της διαιτησίας που τους δημιουργούσε τόσα προβλήματα. Μάλιστα είναι τόσο φαιδρός ο νόμος, όπου επιβάλει και στους εργοδότες που δεν θέλουν να κάνουν μειώσεις στο προσωπικό τους, να το κάνουν. Αντικειμενικός σκοπός όμως της Τρόικας είναι η αντικατάσταση του ισχύοντος ανταποδοτικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης με το λεγόμενο κεφαλαιοποιητικό σύστημα.

Σκοπός του νεοφιλελευθερισμού είναι η ανακατανομή του ατομικού εισοδήματος-εθνοκρατικού κεφαλαίου και ο φονταμενταλισμός των αγορών-εργοδοτών. Το κράτος που θα μας ετοιμάσουν μετά τα ΜΕΤΡΑ ΤΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ, θα είναι η αυγή του νεοφιλελεύθερου κράτους, αναγκαία εχθρικού έναντι όλων των μορφών κοινωνικής αλληλεγγύης και αυταρχικό απέναντι στους πολίτες. Η Ελλάδα παγιδευμένη από τα σκόπιμα υφεσιακά μέτρα λιτότητας θα είναι εγκλωβισμένη σε χρόνια οικονομική στασιμότητα, δεν θα υπάρχει έχουν προοπτική αποπλήρωσης χρεών, ίσως σε κάποιο απώτατο μέλλον.

Τα συνδικάτα ή άλλα κοινωνικά κινήματα τα οποία είχαν αποκτήσει σημαντική δύναμη υπό τον εμπεδωμένο φιλελευθερισμό, πλέον θα πειθαρχούν και ίσως αφανιστούν, στο όνομα της ανταγωνιστικότητας. Η «ευελιξία» θα γίνει η λέξη κλειδί σχετικά με τις αγορές εργασίας. Για μερικούς θα είναι δύσκολο να υποστηριχθεί ότι η αυξημένη ευελιξία είναι καθ' ολοκληρίαν κάτι αρνητικό, ιδίως ενώπιον των άκρως περιοριστικών και κομματικών συνδικαλιστικών πρακτικών. Έτσι, θα υπάρχουν μεταρρυθμιστές αριστερής ιδεολογίας που θα υποστηρίζουν σθεναρά την «ευέλικτη εξειδίκευση» ή «ευέλικτη σύμβαση» ως προοδευτική. Παρόλο που κάποιοι εργαζόμενοι μπορεί αναμφίβολα να ωφελούνται από αυτή, οι εμφανιζόμενες ασυμμετρίες στην πληροφόρηση και στη δύναμη, συνδυασμένες με την έλλειψη εύκολης και ελεύθερης διακίνησης των εργαζομένων θα οδηγούν τους μισθωτούς σε μειονεκτική θέση. Την ευέλικτη εξειδίκευση μπορεί να εκμεταλλευθεί μόνο το κεφάλαιο ως βολικό τρόπο για να εξασφαλίσει πιο ευέλικτα μέσα συσσώρευσης. Οι δύο όροι -ευέλικτη εξειδίκευση και ευέλικτη συσσώρευση- έχουν εντελώς διαφορετικές εννοιολογικές αποχρώσεις. Το γενικό αποτέλεσμα θα είναι ακόμα χαμηλότεροι μισθοί, αυξημένη εργασιακή ανασφάλεια και το τέλος της εργασιακής προστασίας.

Αυτές οι τάσεις είναι ευδιάκριτες σε όλα τα κράτη που ακολούθησαν τον νεοφιλελεύθερο δρόμο. Δεδομένης της βίαιης επίθεσης σε όλες τις μορφές εργατικών οργανώσεων και εργατικών δικαιωμάτων και της μεγάλης στήριξης στις ογκώδεις, αλλά ως επί το πλείστον ανοργάνωτες εργατικές εφεδρείες σε χώρες όπως η Κίνα, η Ινδονησία, η Ινδία, το Μεξικό και το Μπαγκλαντές, η χαλιναγώγηση των εργαζομένων και η διατήρηση υψηλού ρυθμού εκμετάλλευσης της εργασίας φαινόταν ευθύς εξαρχής ως το κεντρικό χαρακτηριστικό της παγκοσμιοποιημένης νεοφιλελευθεροποίησης. Όπως πάντα, η παλινόρθωση ή η διαμόρφωση της ταξικής ισχύος των ανώτερων εισοδηματικών και ιδιοκτησιακών ταξικών ελίτ(Ραντιέρηδες, πολιτική ελίτ) συμβαίνει εις βάρος της μεσαίας και χαμηλής.

Ακριβώς σε αυτό το πλαίσιο μειωμένων προσωπικών πόρων από την αγορά εργασίας, θα έχει διττά καταστροφικά αποτελέσματα η αποφασιστικότητα των νεοφιλελεύθερων να μεταφέρουν ξανά στο άτομο όλη την ευθύνη για την ευημερία. Καθώς το κράτος αποσύρεται από την κοινωνική πρόνοια και μειώνει το ρόλο του στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης και των κοινωνικών υπηρεσιών, που κάποτε ήταν θεμελιώδεις για τον εμπεδωμένο φιλελευθερισμό, αφήνει όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού εκτεθειμένα στη φτώχεια και στην εξαθλίωση. Το δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας μειώνεται στο ελάχιστο προς όφελος ενός συστήματος που δίνει έμφαση στην προσωπική υπευθυνότητα. Η προσωπική αποτυχία αποδίδεται γενικά στα προσωπικά ελαττώματα και έτσι όλο και πιο συχνά η υπαιτιότητα επιρρίπτεται στο θύμα.

Επιχειρήσεις, Τράπεζες και εταιρείες όχι μόνο θα συνεργάζονται στενά με κρατικούς και τροικανούς παράγοντες, αλλά θα παίζουν μεγάλο ρόλο στη συγγραφή της νομοθεσίας, στον καθορισμό της δημόσιας πολιτικής και στη διαμόρφωση ρυθμιστικών πλαισίων τα οποία ήταν κυρίως ευνοϊκά γι’ αυτές. Θα εμφανιστούν μέθοδοι διαπραγμάτευσης που θα ενσωματώνουν επιχειρηματικά και ορισμένες φορές επαγγελματικά συμφέροντα στη διακυβέρνηση, μέσω στενής και αρκετές φορές μυστικής διαβούλευσης.

Βιβλιογραφία
1- David Harvey , Νεοφιλελευθερισμός , 2007, σελ 218-219
2- Andrew Heywood, Global Politics, κεφ 6 και «Neolibelarism»
3-Steger & Roy, Neoliberalism A Very Short Introduction, Οxford 2010,