Του Καθ. Κωνσταντίνου Γουλιάμου
Αντιπρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου
Το συμπέρασμα από την ανάγνωση του άρθρου του κ. Σ. Ζένιου («Φ», 14/08/2011) θα μπορούσε να παραπέμψει στο «λίθοι καί πλίνθοι καί ξύλα καί κέραμος ατάκτως ερριμμένα» (Ξενοφώντος Απομνημονεύματα, 3,1,7).
Και ακόμα, στο γνωστό ανέκδοτο με τον Τοτό που προσεύχεται το βράδυ στο σπίτι και τον ακούει η μητέρα του. «Θεέ μου, κάνε να γίνει το Μιλάνο πρωτεύουσα της Ιταλίας». Τελικά η μητέρα του απορημένη μπαίνει στο δωμάτιο και τον ρωτά: «Γιατί παιδί μου θέλεις να γίνει το Μιλάνο πρωτεύουσα της Ιταλίας;». Και ο Τοτός απαντά: «Γιατί έτσι έγραψα στο τεστ γεωγραφίας».
Έτσι και ο κ. Σταύρος Ζένιος, στο άρθρο του «11/7/2011- Για ένα καλύτερο κράτος» - εν μέσω αντιφάσεων, εντυπώσεων, προτάσεων και θέσεων ατάκτως ερριμμένων - δεν έχει (ή δεν θέλει να) κατανοήσει τη δομική κατάρρευση του νεοφιλελευθερισμού. Διαφορετικά δεν εξηγείται η εμμονή του στη «συνταγή» για ένα «καλύτερο κράτος» μέσα από τη λογική του ακραίου νεοφιλελεύθερου προτάγματος περί....
«λιγότερου» ή «ελάχιστου» κράτους
Μπορεί βέβαια στο άρθρο να συναντήσει κανείς μια διατύπωση του τύπου ούτε «μεγαλύτερο ή μικρότερο κράτος... (αλλά)... καλύτερο κράτος». Ωστόσο πέραν του γεγονότος ότι η απάντηση για ένα «καλύτερο κράτος» ενέχει στοιχεία αοριστίας και γενικολογίας, η βασική ιδεολογική θέση του άρθρου είναι εύγλωττη στο βαθμό που επικρίνει τη Δεξιά, επειδή όταν βρίσκεται στην αντιπολίτευση μιλά για λιγότερο κράτος ενώ όταν είναι εξουσία δεν ακολουθεί αυτή την ιδεολογία.Επί του ιδίου θέματος, ο κ. Σταύρος Ζένιος επικρίνει και την Αριστερά επειδή με τον «αυξημένο ρόλο» του κράτους «οδηγεί σε αδιέξοδα με ιδεολογία». Τούτων δοθέντων, να υποθέσουμε ότι η προσέγγιση του κ. Σ. Ζένιου έχει υποταχθεί στην υστερία της «ελεύθερης αγοράς» και των αχαλίνωτων ιδιωτικοποιήσεων της δημόσιας περιουσίας; Τέλος πάντων, εκείνο που έχει σημασία είναι ότι ο κ. Σ. Ζένιος, στην προσπάθειά του να περιγράψει την αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού και μεταρρύθμισης, επικαλείται ένα σύστημα που βρίσκεται ήδη σε διαδικασία χρεοκόπησης. Επιπλέον, χρεώνει τον κρατισμό αποκλειστικά στο πολιτικό σύστημα δείχνοντας έτσι να μην αντιλαμβάνεται την ολιστική, συστημική του διάσταση. Σε κάθε περίπτωση, έχει εύστοχα παρατηρηθεί από πολιτειολόγους πως η σύγχυση του κράτους ως ύψιστου συλλογικού θεσμού και του κρατισμού ως παραμορφωτικής λειτουργίας, που επιχειρείται - ορισμένες φορές εκ του πονηρού - για να περισταλεί το κράτος στην εγγυητική του λειτουργία, είναι απαράδεκτη. Προεκτείνοντας το σκεπτικό, θα λέγαμε πως τα πραγματικά προβλήματα της δημόσιας σφαίρας είναι αρκούντως σοβαρά και περίπλοκα, για να έχουν την πολυτέλεια να εμπιστευτούν την τύχη της επίλυσής τους σε υπεραπλουστευτικές και στομφώδεις γενικεύσεις.
Οπωσδήποτε όμως οι αντιλήψεις για το κράτος (ρόλος, λειτουργίες, μεταρρύθμιση κ.λπ.) είναι πολλές. Από τις θέσεις του Dahl μέχρι τον επανακαθορισμό της δημόσιας σφαίρας του Ηabermas, το ουσιαστικό είναι ότι το κράτος έχει υποστεί μια οξύτατη κριτική τα τελευταία χρόνια επειδή έχει βρεθεί σε κρίση λόγω ακριβώς της ελαχιστοποίησής του από τις αρχές ενός ακραίου οικονομικού νεοφιλελευθερισμού.
Επομένως, είναι σημαντικό να γίνεται αναζήτηση με στόχο τον επανακαθορισμό των όρων και των ορίων δημόσιων πολιτικών και λειτουργιών όπως και βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων αλλά και των ιδιωτικών υπηρεσιών. Ωστόσο, το βέβαιο είναι πως καλύτερο κράτος δεν μπορεί να δημιουργηθεί με ελάχιστο ή λιγότερο κράτος αφού ως τέτοιο είναι αδύνατο να λειτουργήσει ipso facto και ως κοινωνικά ευαίσθητο. Εν πάση περιπτώσει, κράτος και δημόσιες υπηρεσίες όταν εκσυγχρονίζονται ή μεταρρυθμίζονται με τις αρχές του νεοφιλελευθερισμού συνιστούν ένα αναποτελεσματικό και ανορθολογικό σύστημα διοίκησης. Απέναντι λοιπόν στο νεοφιλελεύθερο «οικονομισμό» και την «εργαλειακή» προσέγγιση του κράτους, οφείλουμε να αρθρώσουμε και προωθήσουμε συνθήκες ολιστικής δημοκρατίας όχι μόνο στο πολιτικό σύστημα αλλά και στο χώρο εργασίας, στη δημόσια διοίκηση, στην οικονομία, στον πολιτισμό, στην κοινωνία. Αυτό υπαγορεύει μια συγκροτημένη πολιτική, που συνδυάζει μέτρα για τη διαμόρφωση ενός παραγωγικού, κοινωνικού και οικολογικού προτύπου, με επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Σε διαφορετική περίπτωση, θα επιβεβαιώνεται η άνοδος της ασημαντότητας όπως ορθά διέγνωσε ο Κορνήλιος Καστοριάδης και στηρίζεται όχι μόνο στην ευκολία των συγχύσεων που εκκολάπτει η παντοκρατορία του lifestyle αλλά και στη σταδιακή διάβρωση ή/και υπονόμευση του κράτους από τον ιδεολογικό δογματισμό του νεοφιλελευθερισμού.
ΠΗΓΗ:philenews.com
Αντιπρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου
Το συμπέρασμα από την ανάγνωση του άρθρου του κ. Σ. Ζένιου («Φ», 14/08/2011) θα μπορούσε να παραπέμψει στο «λίθοι καί πλίνθοι καί ξύλα καί κέραμος ατάκτως ερριμμένα» (Ξενοφώντος Απομνημονεύματα, 3,1,7).
Και ακόμα, στο γνωστό ανέκδοτο με τον Τοτό που προσεύχεται το βράδυ στο σπίτι και τον ακούει η μητέρα του. «Θεέ μου, κάνε να γίνει το Μιλάνο πρωτεύουσα της Ιταλίας». Τελικά η μητέρα του απορημένη μπαίνει στο δωμάτιο και τον ρωτά: «Γιατί παιδί μου θέλεις να γίνει το Μιλάνο πρωτεύουσα της Ιταλίας;». Και ο Τοτός απαντά: «Γιατί έτσι έγραψα στο τεστ γεωγραφίας».
Έτσι και ο κ. Σταύρος Ζένιος, στο άρθρο του «11/7/2011- Για ένα καλύτερο κράτος» - εν μέσω αντιφάσεων, εντυπώσεων, προτάσεων και θέσεων ατάκτως ερριμμένων - δεν έχει (ή δεν θέλει να) κατανοήσει τη δομική κατάρρευση του νεοφιλελευθερισμού. Διαφορετικά δεν εξηγείται η εμμονή του στη «συνταγή» για ένα «καλύτερο κράτος» μέσα από τη λογική του ακραίου νεοφιλελεύθερου προτάγματος περί....
«λιγότερου» ή «ελάχιστου» κράτους
Μπορεί βέβαια στο άρθρο να συναντήσει κανείς μια διατύπωση του τύπου ούτε «μεγαλύτερο ή μικρότερο κράτος... (αλλά)... καλύτερο κράτος». Ωστόσο πέραν του γεγονότος ότι η απάντηση για ένα «καλύτερο κράτος» ενέχει στοιχεία αοριστίας και γενικολογίας, η βασική ιδεολογική θέση του άρθρου είναι εύγλωττη στο βαθμό που επικρίνει τη Δεξιά, επειδή όταν βρίσκεται στην αντιπολίτευση μιλά για λιγότερο κράτος ενώ όταν είναι εξουσία δεν ακολουθεί αυτή την ιδεολογία.Επί του ιδίου θέματος, ο κ. Σταύρος Ζένιος επικρίνει και την Αριστερά επειδή με τον «αυξημένο ρόλο» του κράτους «οδηγεί σε αδιέξοδα με ιδεολογία». Τούτων δοθέντων, να υποθέσουμε ότι η προσέγγιση του κ. Σ. Ζένιου έχει υποταχθεί στην υστερία της «ελεύθερης αγοράς» και των αχαλίνωτων ιδιωτικοποιήσεων της δημόσιας περιουσίας; Τέλος πάντων, εκείνο που έχει σημασία είναι ότι ο κ. Σ. Ζένιος, στην προσπάθειά του να περιγράψει την αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού και μεταρρύθμισης, επικαλείται ένα σύστημα που βρίσκεται ήδη σε διαδικασία χρεοκόπησης. Επιπλέον, χρεώνει τον κρατισμό αποκλειστικά στο πολιτικό σύστημα δείχνοντας έτσι να μην αντιλαμβάνεται την ολιστική, συστημική του διάσταση. Σε κάθε περίπτωση, έχει εύστοχα παρατηρηθεί από πολιτειολόγους πως η σύγχυση του κράτους ως ύψιστου συλλογικού θεσμού και του κρατισμού ως παραμορφωτικής λειτουργίας, που επιχειρείται - ορισμένες φορές εκ του πονηρού - για να περισταλεί το κράτος στην εγγυητική του λειτουργία, είναι απαράδεκτη. Προεκτείνοντας το σκεπτικό, θα λέγαμε πως τα πραγματικά προβλήματα της δημόσιας σφαίρας είναι αρκούντως σοβαρά και περίπλοκα, για να έχουν την πολυτέλεια να εμπιστευτούν την τύχη της επίλυσής τους σε υπεραπλουστευτικές και στομφώδεις γενικεύσεις.
Οπωσδήποτε όμως οι αντιλήψεις για το κράτος (ρόλος, λειτουργίες, μεταρρύθμιση κ.λπ.) είναι πολλές. Από τις θέσεις του Dahl μέχρι τον επανακαθορισμό της δημόσιας σφαίρας του Ηabermas, το ουσιαστικό είναι ότι το κράτος έχει υποστεί μια οξύτατη κριτική τα τελευταία χρόνια επειδή έχει βρεθεί σε κρίση λόγω ακριβώς της ελαχιστοποίησής του από τις αρχές ενός ακραίου οικονομικού νεοφιλελευθερισμού.
Επομένως, είναι σημαντικό να γίνεται αναζήτηση με στόχο τον επανακαθορισμό των όρων και των ορίων δημόσιων πολιτικών και λειτουργιών όπως και βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων αλλά και των ιδιωτικών υπηρεσιών. Ωστόσο, το βέβαιο είναι πως καλύτερο κράτος δεν μπορεί να δημιουργηθεί με ελάχιστο ή λιγότερο κράτος αφού ως τέτοιο είναι αδύνατο να λειτουργήσει ipso facto και ως κοινωνικά ευαίσθητο. Εν πάση περιπτώσει, κράτος και δημόσιες υπηρεσίες όταν εκσυγχρονίζονται ή μεταρρυθμίζονται με τις αρχές του νεοφιλελευθερισμού συνιστούν ένα αναποτελεσματικό και ανορθολογικό σύστημα διοίκησης. Απέναντι λοιπόν στο νεοφιλελεύθερο «οικονομισμό» και την «εργαλειακή» προσέγγιση του κράτους, οφείλουμε να αρθρώσουμε και προωθήσουμε συνθήκες ολιστικής δημοκρατίας όχι μόνο στο πολιτικό σύστημα αλλά και στο χώρο εργασίας, στη δημόσια διοίκηση, στην οικονομία, στον πολιτισμό, στην κοινωνία. Αυτό υπαγορεύει μια συγκροτημένη πολιτική, που συνδυάζει μέτρα για τη διαμόρφωση ενός παραγωγικού, κοινωνικού και οικολογικού προτύπου, με επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Σε διαφορετική περίπτωση, θα επιβεβαιώνεται η άνοδος της ασημαντότητας όπως ορθά διέγνωσε ο Κορνήλιος Καστοριάδης και στηρίζεται όχι μόνο στην ευκολία των συγχύσεων που εκκολάπτει η παντοκρατορία του lifestyle αλλά και στη σταδιακή διάβρωση ή/και υπονόμευση του κράτους από τον ιδεολογικό δογματισμό του νεοφιλελευθερισμού.
ΠΗΓΗ:philenews.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου